Wat is het parcours dat u heeft afgelegd en waaruit haalt u motivatie als onderzoekster?
Ik ben onderzoekster aan het Duve Institute, een laboratorium dat onderzoek voert naar kankerimmunologie. Het Duve Institute is verbonden aan de UCL, waar ik eveneens professor ben. Voordat ik aan de slag ging als onderzoekster, heb ik geneeskunde gestudeerd. Ik ben erg geïnteresseerd in hoe onze organismes functioneren, ook bij specifieke ziektes zoals kanker. In ons team trachten we te begrijpen hoe het immuunsysteem de tumorcellen probeert te detecteren en deze afstoot bij kankerpatiënten. Op die manier achterhalen we hoe we tumorcellen kunnen manipuleren om de disfuncties te corrigeren. Zo kunnen we nieuwe vormen van kankertherapie ontwikkelen.
Wat is immunologie?
Immunologie is de wetenschap die de reacties op verschillende immuunsystemen bestudeert. Ook de manier waarop ons lichaam zich verdedigt tegen binnen gedrongen organismen (hoofdzakelijk bacteriële infecties door virussen, parasieten, bacteriën…), maar ook tegen andere vormen van agressie die zich binnenin het lichaam ontwikkelen, zoals kanker. We weten vandaag dat ons immuunsysteem bekwaam is om tumorcellen te herkennen en ze af te stoten. Dat is het specifieke domein van de tumor-immunologie.
Wat doet een immunoloog in het dagelijks leven?
Het dagelijks takenpakket van een onderzoekster in de immunologie lijkt erg op wat alle onderzoekers in de biomedische wetenschap doen: labowerk en teamvergaderingen. Mijn job bestaat uit het leiden van een tiental personen die in het labo werken aan een gemeenschappelijk onderzoeksproject. Dit team bestaat uit doctoraatsstudenten en postdocs, maar ook uit laboranten. We manipuleren verschillende types reactieven: cellen die we in vitro kweken, of molecules waarmee we modificatie-onderzoek uitvoeren na bepaalde behandelingen, en we testen ook op dieren. Naarmate we dichter bij een nieuw potentieel voor klinische toepassingen komen, gaan we over op dierproeven. Bij deze testen wordt geëvalueerd of de nieuwe behandelingsvormen eventueel ooit gebruikt kunnen worden op mensen. Ik overleg dagelijks met experten die veel ervaring hebben met cellen, moleculen of in-vivo en samen bespreken we met de mogelijke interpretaties van de resultaten. Ons einddoel is om een nieuw medicijn te ontwikkelen.
Heeft u reeds moeilijkheden ondervonden als vrouw in uw professioneel milieu?
Directe moeilijkheden, gekoppeld aan mijn gender, niet. Organisatorische verschillen daarentegen zijn er wel. Het is altijd moeilijk voor een vrouw om haar plaats in een werkomgeving te vinden, rekening houdend met het feit dat we ook veel tijd spenderen en belang hechten aan ons privéleven. Dat is niet zonder gevolgen in het werkleven. Ik ben heel gepassioneerd door mijn job en ik put er veel energie uit, dus voor mij is een goede work-life balance erg belangrijk. En dat heb ik ook; ik heb het geluk dat mijn partner heel veel plaats laat voor mijn passie. Persoonlijk heb ik, als vrouw in de wetenschap, meer ondersteuning ervaren in plaats van eventuele nadelen.
We horen vaak dat wetenschap een voornamelijk mannelijk milieu is, ervaart u dat ook zo? Wat is volgens u de oorzaak van dit onevenwicht?
Dat klopt helemaal. Het gebeurt vaak dat ik tijdens een bijeenkomsten van leidinggevenden als enige vrouw aanwezig ben. Zelfs nu, in 2019, ligt het percentage van vrouwen die leidinggevende posities in de wetenschap bekleden abnormaal laag. Ik ben geen sociologe, dus kan ik de oorzaken en gevolgen van deze scheefgetrokken verhouding niet aanduiden. Maar ik moet wel de feiten zien. Misschien vinden vrouwen het moeilijk om meer tijd te besteden aan hun werk, zelfs wanneer ze hogerop geraken? Wanneer we over de sector zelf spreken, ziet het beeld er anders uit. Ik vind het verbazingwekkend dat in het domein van de biomedische wetenschap, farmacie of geneeskunde er een meerderheid werkt van jonge, vrouwelijke studenten en doctorandi. Dat is ook zo in mijn labo. We zien echter dat het aandeel vrouwen die (academisch) doorstromen en hogerop klimmen, stapsgewijs vermindert. Het is noodzakelijk dat wij, vrouwen, hier aandachtig voor zijn. We moeten ervoor zorgen dat we volharden en vooruitgaan in onze carrière zonder ons gender als beperking te beschouwen.
Het feit dat er meer vrouwelijke studenten zijn in uw sector, valt dat niet te wijten aan het ‘vrouwelijk’ beeld dat de maatschappij verbindt aan de gezondheidszorg?
Het fundamentele onderzoek in het domein van de biomedische wetenschappen staat ver weg van de directe zorg van de patiënt. In mijn carrière, ook al ben ik arts van opleiding, heb ik nooit interactie met patiënten. Mijn beroep is anders, het gaat over een strenge en fundamentele wetenschap die zich afspeelt op het moleculaire niveau. Persoonlijk kan ik moeilijk de link leggen tussen mijn beroep en de zorgverleningssector. Daarom blijft het voor mij een raadsel waarom er meer vrouwelijke studenten hun weg naar de sector vinden.
Wat raadt u jongeren aan die hun studies in uw domein willen starten?
Over 50 jaar, wanneer ik achteruit blik, zal ik absoluut geen spijt hebben. Ik heb geluk gehad om zo een gepassioneerde te zijn door mijn job. Ik moedig jongeren zo veel mogelijk aan om zich in ons veld te storten! Of ik een specifieke raad heb voor jonge vrouwen die dezelfde weg willen inslaan? Misschien om goed na te denken hoe ze hun familieleven zullen organiseren. Ook wanneer de kinderen uit het huis trekken, is het belangrijk om iets te hebben dat je erg motiveert. Beroepen zoals onderzoeker in het domein van de biomedische wetenschappen, maar ook in andere wetenschappelijke domeinen zoals humane wetenschappen, kunnen een verrijking zijn op lange termijn. Na het stichten van een familie en kinderen te hebben grootgebracht die zelfstandig zijn, heb je nog heel wat jaren te gaan. En als je het geluk hebt om een beroep te beoefenen dat tegelijk een passie is, kan je die jaren nog vol passie invullen.
Wat denkt u van de plaats toegewijd aan onderzoek in België?
Ik denk dat we niet te klagen hebben. We mogen van geluk spreken dat we leven in een ontwikkeld land waar we een significant aandeel van het BBP in fundamenteel academisch onderzoek investeren. Ik ben van mening dat het fundamenteel onderzoek gefinancierd moet worden door de staat zodat de maatschappij erop vooruit blijft gaan. Dat is niet enkel mijn persoonlijk voordeel, maar daar plukt de hele maatschappij de vruchten van.
Post A Comment: