Op woensdagavond 21 maart organiseerde Fedactio samen met Platform B een Peace Cafe met de Imam Khalid Benhaddou uit Gent. Het thema van de avond was "De Vlaamse Moslim?".
De deelnemers werden ontvangen door Bahatin Kocak van Platform B. Op de vraag om zichzelf voor te stellen, antwoordt Benhaddou: “Ik ben Belg, Vlaming, moslim, Marokkaan”. Benhaddou is van mening dat je als moslim je kan inzetten in de Vlaamse samenleving zonder dat je druk voelt om jouw identiteit over boord te gooien. Hij ziet geen contradictie in Vlaming-zijn én moslim-zijn. Volgens hem heeft iedereen meerdere lagen aan identiteit.
Volgens Benhaddou heeft Vlaming-zijn heeft niet te maken met al dan niet moslim-zijn. Hij onderscheidt verschillende betekenissen aan Vlaming-zijn. Er is de legalistische invullen, dat als je je aan de Vlaamse grondwet houdt, je dan Vlaming bent. Een andere invulling, vooral te horen in de hoek van extreem rechts, is dat je kan enkel Vlaming zijn als jouw voorouders uit de Europees-Vlaamse cultuur ‘stammen’. “Maar dan krijg je een duidelijk uitsluitingsdiscours”, besluit Benhaddou. Hij is van mening dat niet alles dat ons bindt en/of tot Vlaming maakt per se getipuleert is in de grondwet of decreten. “Het komt uit de onderbuik van de samenleving”, zegt hij. Sociale normen en waarden, een gemeenschappelijke taal en cultuur delen, een historisch bewustzijn, socialisatie in het onderwijs zijn cruciale bindingsfactoren tussen mensen. Een derde invulling van Vlaming-zijn volgens hem, is bewoners zijn op het grondgebied van de natiestaat. De vraag stelt zich dan: Kan je moslim zijn en Vlaming zijn? Benhaddou vindt van wel. “Als moslims zich aan de regels houden van het land en de democratie respecteren, dan ben je een volwaardige Vlaming en kan je perfect moslim zijn”, stelt hij. Moslim-zijn kan volgens hem ook niet niet op dezelfde lijn brengen als Vlaming-zijn. Moslim-zijn is een religieuze beleving en is niet bepalend voor jouw de gemeenschap of cultuur die je uitdraagt.
Vraag 1: Wat is een gematigde (niet) moslim? Volgens Benhaddou is dat erg moeilijk te definiëren. De minderheidsgroep heeft niet altijd invloed op die definitie. Maar volgens Benhaddou is een gematigde moslim is een liberale moslim die zich in de samenleving engageert en die rechten die verworven zijn. Hij vindt dat zolang je democratische middelen inzet om de samenleving in vraag te stellen, je gematigd bent. Benhaddou vertelt dat terroristen de samenlevingsvorm net willen verwerpen en dat doen met met geweld. “Dit is een voorbeeld van niet-gematigd” zijn concludeert hij.
Vraag 2: Wat met de negatieve beeldvorming? Volgens Benhaddou bestaat die negatieve beeldvorming al heel lang in Europa, zelfs al voor 9/11. Dat komt omdat het Westen en islam een lange geschiedenis hebben met elkaar. De beeldvorming is vooral bepaald door de confrontaties met elkaar, besluit Benhaddou, “ook al al was er ook een positieve wisselwerking van kennis en handel. “En dat is niet evident om om te buigen”, gaat hij verder. Moslims moeten zich de vraag stellen: “Wat is mijn aandeel op die beeldvorming?”. Wat hij vindt dat iedereen de verantwoordelijkheid heeft om bij te dragen.
Vraag 3: Hoe kunnen we jongeren aanmoedigen om zich meer te identificeren met deze samenleving en minder met de land van herkomst? Er is een gedeelde verantwoordelijkheid volgens Benhaddou. Het is de taak van de overheid dat mensen zich niet "geremd" voelen door uitsluitingsmechanismes. "Als mensen constant de deur op hun gezicht krijgen, dan plooien ze terug op eigen identiteit", vervolgt hij. Hij vindt dat men mensen moet blijven socialiseren binnen de bestaande structuren. Ongelijkheid in het onderwijs en op arbeidsmarkt zorgen ervoor dat bepaalde mensen buiten het maatschappelijk circuit vallen. Hierdoor dreigt een identiteitscrisis te ontstaan, met alle gevolgen van dien (lees: extremisme). Hij is van mening dat je je als moslim moet loskoppelen van het islamitische discours vanuit land van herkomst. De context van die ideeën is niet meer relevant in de maatschappij van vandaag. Het discours is met andere woorden niet gestoeld op de realiteit van moslims in Vlaanderen. Maar creëert spanning met de huidige samenleving. We moeten leren omgaan met hoe deze samenleving werkt. En binnen dat kader is er veel mogelijk voor ieders religie.
Vraag 4: Wat vind je van inmenging van land van herkomst in de preek? Zijn standpunt is duidelijk: de rationale islam ingebed in de Belgische samenleving staat haaks op de politieke islam van het Midden-Oosten. Die politieke islam is nog steeds een reactie op het Westen, in tijdens van de kolonisatie. En dat is een achterhaald discours. Hij begrijpt dat er een spirituele band blijft bestaan tussen moslims en hun land.
Vraag 5: Wat is de rol van het onderwijs? "Redelijke accommodatie", antwoordt Benhaddou. Hij vindt dat de scholen moeten instaan voor mensen die bepaalde voorkeuren hebben en/of op basis van hun religie die 'extra' facilitering nodig hebben. Zolang het pedagogisch project, schoolregels en eindtermen van de school niet in het gedrang komen, is het niet aan de school om daar een normatieve uitspraak over te doen. Hij vindt het belangrijk dat scholen vertrekken vanuit de pedagogische taak: je met leerlingen aanzetten om zichzelf in vraag te stellen. "Wij moeten leerlingen niet enkel afleveren als jongvolwassenen die vaardig zijn, maar ook aardig en waardig". Hij vindt dat we het welbevinden van de leerlingen moeten versterken.
Na deze uiteenzetting, konden de deelnemers vragen stellen.
Q&A
Vanuit de deelnemers kwam de vraag: "Heeft u ook zicht hoe het komt dat sommige “gematigde” moslims zichzelf “veranderen” in radicale moslims?" Volgens Benhaddou heeft dat te maken met de indruk die krijgen dat ze niet welkom zijn in deze samenleving. Als tegenreactie gaan ze zich verzetten tegen de snelle tendensen van secularisering. Op die manier vormen zij een subgemeenschap die een soort houvast zoekt. "Conservatieve kaders bieden een makkelijk antwoord", stelt Benhaddou. "Het is een heel gemakkelijk verhaal", gaat hij verder. Hij vindt dat men een makkelijk verteerbaar normatief kader schept waar je niet lang over hoeft over na te denken.
Daarna werd Benhaddou gevraagd: "Wat kan een jonge Belgische moslim doen om een cultuur van samenleven te bevorderen en welke weg moet hij inslaan om hun identiteit uit te drukken? Zijn er voorbeelden van uw eigen jeugd, kunt u met ons delen?" Het belangrijkste is volgens Benhaddou dat je je met een open geest naar alles kijkt. Hij vertelt hoe hij altijd heeft geleefd in twee culturen tegelijk. Volgens hem is het de uitdaging om twee beschavingen te verenigen in één persoon. Maar door de spanningen te begrijpen (door jezelf bij te scholen over culturen, geschiedenis en politiek), komen we al een heel eind verder!
Post A Comment: